جلسه دفاع رساله دکتر شبنم دانایی برگزار شد

جلسه دفاع رساله دکتر شبنم دانایی دانشجوی دوره دکتری تخصصی رشته کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی، اول مهر ماه در دانشکده برگزار شد.

338348.mp3 جلسه دفاع رساله دکتر شبنم دانایی برگزار شد

به گزارش روابط عمومی دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران؛ جلسه دفاع رساله دکتر شبنم دانایی دانشجوی دوره دکتری تخصصی رشته کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی، اول مهر ماه در سالن کنفرانس شماره یک برگزار شد.

استاد راهنمای رساله دکتر دانایی دکتر سیروس پناهی، استاد مشاور دکتر شهرام صدقی، دکتر آیدین آرین خصال، اساتید داور داخل دکتر لیلا نعمتی، دکتر سید احمد احمدی، اساتید داور خارج دکتر محمدرضا سلیمانی و دکتر ابراهیم جعفری پویان بودند.

چکیده رساله خانم دانایی:

تحلیل سیاست‌های اطلاعرسانی و سواد سلامت در پاندمی‌ها و ارائه الگوی سیاستی: مطالعه موردی بیماری کووید-19

مقدمه: جامعه جهانی در زمان شیوع بیماری کووید-19با حجم عظیمی از اطلاعات و خطرات ناشی از پایین بودن سطح سواد سلامت روبه‌رو شد. دولت‌ها بر اساس سیاست‌های تدوین شده و شرایط جامعه خود پاسخ‌های متفاوتی به بحران همه‌گیری دادند. پژوهش حاضر با تحلیل سیاست‌های اطلاع‌رسانی و سواد سلامت پاندمی‌ها به ارائه الگو و شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر در شکل گیری و اجرای سیاست‌های ذکر شده پرداخته است.

روش پژوهش: این پژوهش ترکیبی طی دو فاز و چهار مرحله انجام شده است. در مرحله اول فاز کیفی، از طریق مرور دامنه‌ای پایگاههای اطلاعاتی و اسناد بالادستی ابعاد و مولفه‌های اثرگذار بر سیاست‌های اطلاعرسانی و سواد سلامت در دوران پاندمی‌ها در کشورهای مختلف دنیا شناسایی شدند. برای تحلیل محتوای مقالات منتخب و تحلیل اسناد بالادستی از روش تحلیل چارچوبی، بر اساس مثلث سیاست‌گذاری استفاده شد. در مرحله دوم فاز کیفی مصاحبههای نیمه ساختاریافته با استفاده از روش هدفمند و گلوله برفی با افراد مطلع کلیدی از جمله مسئولین، سیاست‌گذاران، افراد صاحب نظر و محققین در زمینه سیاست‌گذاری اطلاع‌رسانی و سواد سلامت انجام گردید. سپس فایل مصاحبه به نرم‌افزار تحلیل محتوای نرم افزار مکس‌کیو‌دی‌ای ویرایش 20 اضافه شدند و با استفاده از روش تحلیل چارچوبی(ساختاری) داده‌ها سازمان بندی شده و تحلیل گردید. در مرحله سوم فاز کیفی کدهای استخراج شده در مرحله قبل، بر مبنای دریافت نظرات خبرگان اصلاح، و الگوی مفهومی اولیه بر طبق مثلث سیاست‌گذاری طراحی شد و در نهایت طی مرحله چهارم مطالعه، به روش دلفی- کمی اعتبارسنجی گردید.

یافته‌ها: مرحله مرور پایگاه‌های اطلاعاتی و اسناد بالادستی منجر به شناسایی 102 مقاله مرتبط شد. این مقالات بر اساس چارچوب مثلث سیاست‌گذاری در چهار دسته کلی محتوا، زمینه، فرآیند و نقش‌آفرینان تقسیم بندی شدند. تحلیل تماتیک مصاحبه های انجام شده در فاز دوم منجر به استخراج 1535 کد در قالب 109 مقوله فرعی و 15 مقوله اصلی در چهار دسته بر طبق مثلث سیاست‌گذاری شد. نتایج یافته‌ها نشان می‌دهد در محتوای سیاست‌های اطلاع‌رسانی و سواد سلامت هدف‌گذاری، برنامه‌ریزی، تدوین قوانین و مقررات و اصلاح و به‌روزرسانی از مقوله‌های اصلی می‌باشند. فرآیند سیاست‌های اطلاع‌رسانی و سواد سلامت در پاندمی به فرآیندهای مدیریتی، آموزشی، انتشار، اشتراک‌گذاری، ارزشیابی و نظارت دسته‌بندی شدند. زمینه‌های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی تاثیر‌گذار شناسایی و نقش‌آفرینان متعدد به عنوان سیاستگذاران و تسهیل‌کنندگان سیاست‌های اطلاع‌رسانی و سواد سلامت در پاندمی مشخص شدند.

نتیجه‌گیری: مطالعات بررسی شده نشان میدهد عوامل مختلفی در سیاست‌های اطلاع‌رسانی و سواد سلامت در پاندمی دخیل هستند. الگوی طراحی شده می‌تواند ابزار مناسب و مفیدی در جهت افزایش آگاهی مدیران و سیاست‌گذاران امور بهداشت و درمان از نقاط قوت و ضعف سیاست‌های گذشته در زمینه اطلاع‌رسانی و سواد سلامت در پاندمی‌ها باشد. همچنین دیدگاه مناسبی را به جهت سیاست‌گذاری و شناسایی عوامل تاثیرگذار در اجرای سیاست‌های اعمال شده فراهم آورد. وزارت بهداشت به عنوان متولی نظام سلامت در اثر بخشی برنامه‌های ارتقای سواد سلامت نقش موثری داشته و می‌تواند با همکاری سایر نهادها و ارگانهای مؤثر در ایجاد و هدایت جریان اطلاعات نقش‌آفرین باشد.