به گزارش روابط عمومی دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران؛ جلسه دفاع رساله دکتر طاهری دانشجوی دوره دکتری تخصصی رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی، 13 آذر ماه در سالن کنفرانس شماره یک برگزار شد.

استاد راهنمای رساله دکتر طاهری دکتر حسن ابوالقاسم گرجی، اساتید مشاور دکتر عزیز رضاپور، دکتر مهدی جعفری، دکتر مسعود بهزادی‌فر، اساتید داور داخل دکتر سودابه وطن‌خواه، دکتر پروین ابراهیمی، اساتید داور خارج دکتر علی ابرازه و دکتر حسین درگاهی بودند.

چکیده رساله دکتر طاهری با عنوان

ارائه الگوی خلق منابع مالی پایدار مبتنی بر مالیات برای نظام سلامت ایران

مقدمه و هدف: برای دسترسی بی وقفه و بدون نگرانی افراد به خدمات سلامت، لزوم پایداری منابع مالی سلامت مورد تاکید است. از آنجا که درآمدهای مالیاتی یکی از تعیین­ کننده‌­های اصلی پیشروی در جهت پوشش همگانی خدمات سلامت است، مطالعه حاضر با هدف طراحی الگوی خلق منابع مالی پایدار مبتنی بر مالیات برای نظام سلامت ایران در سال 2022 انجام شد.

روش کار: مرحله اول مطالعه، براساس راهنمای گزارش­دهی مرورهای سیستماتیک و متاآنالیز توسعه­یافته برای مرورهای حیطه‌­ای در سال 2022 انجام شد. مرجله دوم از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختار یافته عمیق با 10 نفر از صاحب‌نظران و همچنین تحلیل اسناد بالادستی اجراشد. در مرحله سوم، ابعاد مدل تامین مالی مبتنی بر مالیات در نظام سلامت کشور با استفاده از نشست خبرگان جمع‌آوری شد. جامعه پژوهش در این مرحله، شامل مشارکت­ کنندگان مرحله دوم پژوهش بود و داده‌ها به روش تحلیل موضوعی مورد تحلیل قرار گرفت، در نهایت با استفاده از تکنیک دلفی مدل اعتبار‌سنجی شد.

یافته‌ها: بیشتر مطالعات راه‌کارهای تامین مالی پایدار مبتنی بر مالیات را در سیستم سلامت کشورهای آفریقای جنوبی، کنیا، هند، غنا، اندونزی، و نیجریه مورد مطالعه قرار داده بودند (10 مطالعه، 40 درصد). در این مطالعات، راه‌کارهای تامین مالی پایدار مبتنی بر مالیات در سیستم سلامت شامل مالیات‌­های مستقیم و غیرمستقیم بودند. طبق نتایج مرحله دوم، روش­های خلق منابع مالی پایدار مبتنی مالیات در 5 موضوع شامل حیطه حمل و نقل، خدمات، تولید، اشخاص حقیقی و 11 موضوع فرعی شناسایی شد..

در الگوی مفهومی ارائه شده در مرحله سوم و چهارم، حیطه های " حمل و نقل"، "خدمات"، "تولید"، " نهادها و سازمانها" و"اشخاص حقیقی" به عنوان حیطه‌های کلیدی برای خلق منابع مالی پایدار مبتنی بر مالیات در نظام سلامت ایران در نظرگرفته شد.

نتیجه‌گیری: مالیات‌­های مستقیم پیشرونده‌تر از مالیات‌­های غیرمستقیم هستند. از این رو، باتوجه به متفاوت بودن منابع درآمدی و شرایط اقتصادی و سیاسی کشورهای توسعه‌یافته با کشورهای در حال توسعه، لازم است هر کشور راه‌کار تامین مالی پایدار مبتنی بر مالیات متناسب با شرایط خود را برای سیستم سلامت در نظر گیرد. اجرای سیاست‌های مالیاتی بر آیتم‌های شناسایی شده در مطالعه، مستلزم حمایت سیاسی کافی و ایجاد درک واحد بین ذینفعان در سطوح مختلف سیاست‌گذاری، اجرا‏ و انطباق طراحی برنامه‏‌های اجرایی با زیرساخت است.

کلمات کلیدی: مالیات، پایداری منابع مالی، خلق منابع، نظام سلامت، ایران.