به گزارش روابط عمومی دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران؛ جلسه دفاع پایان نامه خانم کلهری دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد رشته کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی، ششم بهمن ماه در سالن کنفرانس شماره یک برگزار شد.

استاد راهنمای پایان نامه وی دکتر شادی اسدزندی، استاد مشاور دکتر شهرام صدقی و استاد اور دکتر مریم سادات رزمگیر بودند.

چکیده پایان نامه خانم کلهری با عنوان
طراحی سناریو کلاس فرار برای آموزش سواد اطلاعاتی به دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه علوم پزشکی ایران

مقدمه: در دنیای امروز، اینترنت به عنوان منبعی بی‌پایان از اطلاعات، دسترسی به داده‌ها را به طرز چشمگیری افزایش داده است. اما این فراوانی اطلاعات به معنای افزایش آگاهی و توانمندی در استفاده از آن نیست. برای بهره‌برداری مؤثر از منابع اطلاعاتی، افراد به مهارت‌های سواد اطلاعاتی نیاز دارند که شامل جستجو، ارزیابی و سازماندهی اطلاعات می‌شود. با وجود تأکید بر اهمیت این مهارت‌ها، بسیاری از دانشجویان هنوز در این زمینه دچار کمبود هستند. بنابراین، آموزش سواد اطلاعاتی با استفاده از روش‌های نوین مانند یادگیری مبتنی بر بازی و اتاق‌های فرار می‌تواند به ارتقاء توانمندی‌های پژوهشی و تحصیلی دانشجویان کمک کند. هدف پژوهش حاضر، طراحی سناریویی برای کلاس فرار به منظور آموزش سواد اطلاعاتی به دانشجویان تحصیلات تکمیلی است تا این مهارت‌ها را تقویت کرده و تصمیم‌گیری‌های آگاهانه‌تری را در مسیر تحصیلی آن‌ها ایجاد کند.

روش پژوهش: این مطالعه به روش مطالعه تلفیقی انجام شد. در مرحله اول، یک مرور دامنه‌ای انجام شد تا مطالعات مرتبط با سواد اطلاعاتی و بازی‌های آموزشی، به‌ویژه اتاق فرار، شناسایی و ایده‌های لازم استخراج شود. در مراحل بعدی، سناریوهای اتاق فرار طراحی و با استفاده از ایده‌های به‌دست‌آمده از جلسات طوفان فکری و منابع معتبر تدوین شدند و توسط گروه کانونی مورد تأیید قرارگرفتند. اجرای سناریوها در کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم پزشکی ایران با هماهنگی‌های لازم و حضور تیم اجرایی صورت گرفت. برای ارزیابی اثربخشی کلاس فرار، از روش شبه تجربی (پیش‌آزمون - پس‌آزمون) استفاده شد و پرسش‌نامه‌ای محقق‌ساخته برای سنجش سطح سواد اطلاعاتی شرکت‌کنندگان توزیع گردید. تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS و آزمون تی زوجی انجام شد تا تغییرات معنادار در سطح سواد اطلاعاتی پیش و پس از مداخله مشخص گردد.

یافته‏‌ها: یافته‌های مرور دامنه‌ای نشان داد که این بازی‌ها به‌طور مؤثر تعامل و انگیزه دانشجویان را افزایش داده و مهارت‌های شناختی حیاتی مانند تفکر انتقادی و حل مسئله را تقویت می‌کنند. پس از اجرای اتاق فرار، نمرات دانشجویان به‌طور قابل توجهی افزایش یافت و همبستگی مثبت بین نمرات پیش‌آزمون و پس‌آزمون مشاهده شد. این یافته‌ها حاکی از آن است که اتاق فرار می‌تواند به‌عنوان یک روش آموزشی مؤثر در تقویت سواد اطلاعاتی در محیط‌های آموزشی مورد استفاده قرار گیرد.

نتیجه گیری: این پژوهش نشان داد که طراحی سناریوی اتاق فرار تأثیر مثبتی بر سواد اطلاعاتی دانشجویان دارد و وضعیت مهارت‌های جستجو و تحلیل آنان را بهبود بخشیده است. از این رو، باید به مسأله آموزش سواد اطلاعاتی با رویکردهای نوآورانه و محتوایی غنی‌تر توجه بیشتری صورت پذیرد. همچنین، ضروری است که دانشگاه‌ها کارکردها و سیاست‌های آموزشی خود را در زمینه سواد اطلاعاتی مورد بازبینی قرار دهند و از روش‌های تعاملی مانند اتاق فرار برای ارتقای یادگیری دانشجویان بهره‌برداری کنند.

کلیدواژه: اتاق فرار، کلاس فرار، سواد اطلاعاتی، دانشجویان تحصیلات تکمیلی